P.T.O چیست ؟

روش های مختلفی برای برای گرفتن نیرو از یک منبع وجود دارد ،  power take-off  یا به اختصار P.T.O نیز یکی از چندین روش گرفتن نیرو از از یک منبع مولد نیرو همانند موتور اتومبیل و انتقال آن به وسیله مورد نظر همانند پمپ هیدرولیک بالابر برای به حرکت در آوردن بومها می باشد.

به طور معمول P.T.O  یک سیستم متشکل از یک شفت خروجی زبانه دار در ماشین های مانند کامیون و تراکتور است  که به آسانی قابلیت اتصال و جداسازی از وسیله مورد نظر را دارا می باشد و به وسیله مورد نظر که به آن متصل شده است این امکان را می دهد که از نیروی چرخشی موتور استفاده کند.

اولین نمونه P.T.O  روی یک تراکتور توسط کمپانی IHC در سال 1918 معرفی شد و از آن زمان کمپانی های دیگری نیز شروع به استفاده از این وسیله روی تولیدات خود نمودند.

بر خلاف تراکتور ، کامیونت ها و کامیون ها به طور پیشفرض به P.T.O مجهز نیستندو   یک خروجی روی گیربکس خود برای اتصال P.T.O دارند.  به طور مثال برای به جریان انداختن مدار هیدرولیک یک بالابر یا جرثقیل بایستی P.T.O  متناسب با آن تهیه و روی محل تعبیه شده برای نصب آن ( به طور معمول روی گیربکس خودرو ) نصب گردد.  برای درگیر کردن و آزاد کردن P.T.O  نیز از یک کلاچ  استفاده می شود. در تصویر زیر یک نمونه P.T.O که روی بالابر تلسکوپی KT120  کارا هیدرولیک دماوند نصب شده است را مشاهده می کنید. 

در بالابر هیدرولیکی پشت خودرویی P.T.O   روی گیربکس خودروی حامل نصب می شود و پمپ هیدرولیک بالابر پشت خودرویی را قادر می سازد تا سیال ( روغن هیدرولیک ) را از درون مخزن به شلنگ ها و سپس جک های بالابر منتقل سازد تا این جک ها نیز بوم های بالابر را باز کنند تا به ارتفاع کاری مورد نظر دست یافته شود .

بالابر چیست؟

بالابر چیست ؟ ساده ترین تعریفی که از این وسیله میتوان ارائه کرد اینست :

وسیله ایست که جهت بالا بردن افراد و تجهیزات و رساندن به ارتفاعی مشخص جهت کار در آن ارتفاع استفاده می شود .  البته باید توجه داشت که آسانسور، لیفتراک و جرثقیل با بالابر تفاوت دارند و در دسته بندی انواع بالابر جایگاهی ندارند.

بالابر ها هم دارای شکل و اندازه های گوناگونی هستند و دارای مکانزم های مختلفی هستند. مکانیزم بالابری روی  عملکرد ، شکل و اندازه و ظرفیت دستگاه تاثیر می گذارد . از انواع مکانیزم های بالابری می توان به مکانیزم های هیدرولیکی – زنجیری – کابلی اشاره کرد . در بالابر هیدرولیکی مکانیزم بالابری توسط مدار هیدرولیک و انتقال  نیرو توسط سیال تحت فشار تامین می گردد .در مکانیزم های زنجیری و کابلی نیروی بالابری توسط وینچ برقی یا دستی تامین می شود . شایان ذکر است که بالابر های هیدرولیکی از انواع دیگر قیمت بالاتری دارند و عملکرد و کارایی و همچنین ایمنی آنها نیز بیشتر است .

به طور کلی بالابر ها بر اساس قابلیت حرکتی آنها ( قابلیت جابجا شدن ) دسته بندی می شوند . این دسته بندی شامل دو دسته می شود .

• بالابر های ثابت (Fixed Platform)

همانطور که از نام آنها مشخص است این بالابر ها در محل خود ثابت هستند و قابل جابجا شدن نیستند . از این نوع بالابر ها در انبار های مختلف – خطوط تولید کارخانجات و داخل ساختمان ها استفاده می گردد. اگر به کارواش و تعمیرگاه های خودرو مراجعه کرده باشید حتما یک نمونه از این بالابر های ثابت را دیده اید .  بالابر های ثابت دارای مکانیزم های مختلفی از جمله هیدرولیکی ، آکاردئونی ، مفصلی ، کابلی و زنجیری باشند .

دسته بندی بالابر های ثابت به صورت زیر است :

الف ) بالابر های ثابت نوع آکاردئونی (Fixed Scissor Lifts)

در این نوع بالابر ثابت که شبیه یک آکاردئون یا قیچی عمل می کند بازوهای بالابر توسط یک جک از هم باز شده و به ارتفاع مورد نظر می رسد . از ویژگی های بارز این نوع بالابر می توان به قدرت و ظرفیت زیاد و همچنین ایمنی بالای آن اشاره کرد .

ب) بالابر های ثابت زنجیری و کابلی

نیروی مورد نیاز حرکت این نوع بالابر توسط یک موتور یا وینچ تامین می شود . وینچ کابل و زنجیر مثصل به سبد بالابر را را بالا و پایین می کند .امنیت این بالابر کم است . بازرسی مداوم این نوع بالابر ثابت بسیار ضروری است تا از وقوع حوادث جلوگیری شود.

ج) بالابر های ثابت هیدرولیکی زنجیری و کابلی

در این نمونه چرخ زنجیر و یا قرقره کابل توسط جک هیدرولیک نیمی از کورس حرکت را  طی کرده و نیرو توسط زنجیر یا کابل به میز کار انتقال پیدا می‌کند و کل مسیر را طی می‌نماید. کاربرد این نوع بالابر هم در زمینه حمل بار می باشد.

د) بالابر های ثابت جک مستقیم

این نمونه از بالابر در کارواش ها و تعمیر گاه های اتومبیل کاربرد فراوان دارد و اکثر مردم با آن اشنا هستند. یک جک به طور مستقیم به میز کار متصل است و آن را بالا و پایین می کند .

• بالابر های متحرک و جابجا شونده (Aerial Work Platform)

این نوع برای استفاده افراد طراحی شده اند و قابلیت جابجایی از نقطه ای به نقطه دیگر را دارند. برخی مدل های آن ( بالابر های پشت خودرویی ) قابلیت جابجایی بین مسافت های طولانی را نیز دارند. از کاربرد های این نوع بالابر  می توان به کار در ارتفاع ساختمان ها – کار در خطوط برق – آتش نشانی و … اشاره نمود.  بالابر های متحرک به دو دسته کلی تقسیم می شوند :

الف ) بالابر های متحرک با دسترسی عمودی

این نوع بالابر فقط به صورت عمودی بالاو پایین می رود و هیچ گونه حرکت افقی را ایجاد نمی کند و برای کار بایستی دقیقا زیر محل کار قرار گیرند . یک نمونه متداول از این نوع بالابر مدل هیدرولیکی آکاردئونی است .

ب)بالابر های متحرک با دسترسی عمودی و افقی

این نوع بالابر توانایی ایجاد دسترسی عمودی و افقی را دارا می باشد و در اصطلاح به آن بوم لیفت (Boom Lift) گفته می شود . برخی از این مدل به صورت خود کشنده هستند و برخی هم به صورت بالابر پشت خودرویی ( پشت کامیونی – پشت نیسانی ) می باشند . برخی هم به صورت قابل یدک به بازار عرضه می شوند.  مکانیزم این نوع بالابر ها هیدرولیکی است و دارای ایمنی بسیار زیادی هستند. بالابر های سیار دارای انواع آکاردئونی – مفصلی – تلسکوپی – مفصلی تلسکوپی ارائه می شوند که هر کدام دارای خصوصیات و مزایا و معایبی است .

دسته بندی بالابر ها از نظر نوع مکانیزم بالابری

• بالابر هیدرولیکی : در این نوع مکانیزم بالابری توسط جک و مدار هیدرولیک تامین می گردد. برای آشنایی کامل با این نوع به برگه بالابر هیدرولیکی مراجعه کنید .
• بالابر زنجیری : حرکت این نوع بالابر و وسیله وینچ و زنجیر می باشد . برای ایمنی بیشتر این نوع بالابر ها از  زنجیر های دوبل و ترمزهای ضد سقوط استفاده می شود ، با این حال ایمنی نوع از مدل های هیدرولیکی به مراتب پایین تر است و توصیه می شود به عنوان بالابر نفری استفاده نشود.
• بالابر کابلی : در این مدل از وینچ و کابل برای بالابر رفتن استفاده میشود . برای ایمنی بیشتر از کابل های دوبل و ترمزهای ضد سقوط استفاده می شود. امنیت این بالابر بسیار پایین است .

انواع بالابر نفر

• بالابر های آکاردئونی یا قیچی (Scissor lift)

این نوع بالابر های دارای کاربرد های فراوانی از قبیل استفاده در صنعت ، خدمات عمومی ، کار در ارتفاع ساختمان ها ، صنایع هواپیمایی می باشند . ارتفاع کاری این بالابر ها با توجه به نیاز مشتری از ۳ متر الی حدود ۳۵ متر می باشد.  ویژگی بارز این بالابر ها ظرفیت بالای آنها در مقایسه با دیگر بالابر های نفر می باشد که در برخی موارد به بیش از یک تن هم می رسد. از دیگر شاخصه های این مدل امنیت بالای آن می باشد .

• بالابر های تلسکوپی (Telescoping Boom Lift) : در این مدل بوم ها به مانند یک تلسکوپ به وسیله جک های هیدرولیکی از درون یکدیگر باز می شوند. ابن نوع بالابر برای کار و فعالیت در فضاهای باز و بدون  مانع بسیار مناسب می باشد . همچنین ارتفاع کاری بیشتری را نیز برای اپراتور فراهم می سازد. بالابر تلسکوپی پایداری و ثبات بسیار خوبی نیز دارند .

• بالابر مفصلی (articulating boom lift)  . این نمونه از بالابر ها دارای چند بازو یا بوم بوده که لولا یا  مفصل به اپراتور این امکان را میدهد از بین موانع مختلف عبور کرده و همچنین به نقاط کور دسترسی پیدا کند . این محصولات چند منظوره برای دسترسی جاهای تنگ و دشوار بسیار مناسب هستند . این نمونه از بالابر ها در جهان به Z سیستم نیز معروف هستند .

• بالابر مفصلی تلسکوپی : این نوع بالابر ترکیبی از دو مکانیزم تلسکوپی و مفصلی می باشد . بوم های این  مدل به صورت مفصلی و تلسکوپی باز می شوند و قدرت مانور بالای را برای اپراتور فراهم می کنند و به راحتی می توانند از موانع عبور کنند.
• 
• بالابر های پشت خودرویی (Truck Mounted Platform) .چنانچه هر کدام از مکانیزم های آکاردئونی –  مفصلی – تلسکوپی روی کامیون یا وانت نصب شود بالابر پشت خودرویی تولید میگردد. در بالابر های پشت خودرویی نیروی مورد نیاز از طریق مدار هیدرولیک و پمپ T.O  که به بغل گیربکس خودروی حامل متصل میشود تامین میگردد.با توجه به ارتفاع کاری می توان بالابر را روی خودروی نیسان ( بالابر نیسانی ) و روی کامیون نصب کرد. در حال حاضر بالابر نیسانی ۱۴ متری در کشور تولید می شود. بلندترین بالابر جهان می تواند به ارتفاع ۱۱۲ متری دسترسی پیدا کند.
• بالابر قابل یدک : این نمونه به صورت یدک به کامیون و یا وانت متصل می شود و میتوان آنرا به مناطق  مختلف جابجا کرد .و در هر محیطی قابل استفاده می باشد. نیروی آن ها توسط موتور الکتریکی – دیزلی – بنزینی و  یا هیبریدی تامین می شود.
• بالابر های عنکبوتی (Spider Lift) ویژگی بارز این نوع بالابر چابکی و قابلیتجابجایی آن در هر مکانی است .  زمانی که این بالابر بسته باشد دارای عرض و ارتفاع بسیار کمی میشود. به کمک جک های جانبی می تواند در سطوحی با شیب حدود ۴۰ درجه ایستایی داشته باشد.

هر گونه کپی برداری از این مطلب تنها با ذکر نام سایت کارا هیدرولیک دماوند مجاز است .

بالابر cherry picker چیست ؟

گیلاس چین که با نام های (elevated work platform, boom lift, man lift, basket crane )  نیز شناخته می شود نوعی از بالابر سیار است که از یک سبد یا پلتفرمی در انتهای سیستم لیفت کننده هیدرولیکی تشکیل  شده است . این دستگاه ممکن است روی کامیون ، کامیونت و وانت ، یا به صورت خود کششی باشد .

طراحی

این نوع بالابر اغلب پشت یک وسیله بزرگ همانند کامیون یا وانت (همانند وانت نیسان ) یا اینکه به صورت خود کششی ( به نام بالابر خود رونده یا خود کششی )  مونتاژ و نصب می شوند.  سبد این نوع بالابر پشت خودرویی هم برای ایستادن یک نفر یا دو نفر درون آن و کار کردن از داخل ساخته شده است . معمولا یک تابلو کنترل هم داخل این سبد نصب می شود تا خود اپراتور کار کنترل و استقرار دستگاه را انجام دهد.  بوم های برخی از این نوع بالابر سیار هم به سیستم تلسکوپی مجهز می شوند تا بتوانند دسترسی لازم را برای دستگاه ایجا کنند.

. این سیستم تلسکوپ هم به یک سیستم کنترل ایمنی مجهز می شود تا در مواقع خطر از سقوط جلوگیری کند. بوم لیفت های مفصلی برای کار در جاهای تنگ یا مواقعی که می خواهیم موانع نزدیک را حذف کنیم بسیار مناسب تر از بوم های ثابت می باشند. این نوع بالابر می تواند به وسیله نیروی الکتریسیته که از باطری تامین میگردد یا نیروی موتور دیزلی کار کند. مزایا و معایبی هم برای هر دو حالت تامین نیروی این مدل بالابر وجود دارد.

کاربرد

گیلاس چین ( cherry picker ) در ابتدا برای کار در باغات میوه ( نه فقط باغ گیلاس) طراحی شده بود. اما امروزه اغلب در بسیاری از امور دیگر نیز به کار گرفته می شود. دستگاه های مشابه هم که به نام گیلاس چین شناخته می شوند ، برای سرویس خطوط تلفن ، تلویزیونی ، تجهیزات الکتریسیته روی پست های برق،  نصب درخت کریسمس و نصب بنر های تبلیغاتی به کار برده می شوند .

برخی از کامیون های آتش نشانی هم به این نوع بالابر مجهز هستند که روی آن شیلنگ آب پاشی نصب می شود .  برخی هم برای تمیز کردن شیشه های ساختمان از آن استفاده میکنند. برخی هم برای کار در معادن ، کارهای ساخت و ساز و عمرانی ، نقاشی نما های بیرونی و در برخی موارد هم به وسیله باغبانان برای کار روی درختان بسیار بلند استفاده می شود.

بالابر (گیلاس چین) برای شهرداری لندن “Hatwalk”   در جولای ۲۰۱۲ به کار برده شد.  همچنین این نوع بالابر برای قرار دادن کلاه روی مجسمه های برخی از اشخاص مهم همانند مجسمه Admiral Lord Nelson   در بالای Nelson’s Column در میدان Trafalgar  مرکز لندن .

در صنعت سینما و تلویزیون هم این نوع بالابر کاربرد دارد و برای نگه داشتن چراغ های بزرگ بالای مجموعه فیلم برداری استفاده می شود.

برخی از هنرمندان و خوانندگان هم از این نوع بالابر روی صحنه استفاده کردند، مخصوصا کسانی همانند مایکل جکسون (Michael Jackson ) ,  جاستین بیبر (Justin Bieber)  و….

امنیت بالابر

قوانین ، مقررات ، نکته ها و دستور العمل های زیادی در خصوص رعایت ایمنی برای کارگران و تکنسین ها ، مدیران و هر شخصی که درگیر کار و فعالیتی مخصوصا هنگام کار با ماشین آلات و دستگاه های صنعتی میشوند وجود دارد . موارد ساده ای که رعایت آنها باعث حفظ جان افراد خواهد شد. در خصوص کار با بالابر هم  لازم است که نکاتی رعایت شود تا خللی در کار این دستگاه ایجاد نشود و امنیت افراد و کار به خطر نیفتد. شرکت کارا هیدرولیک دماوند به عنوان یکی از تولید کنندگان پیشرو در صنعت بالابر کشور همواره به آموزش اپراتور هنگام تحویل دستگاه به مشتری اهمیت ویژه می دهد. در این مطلب برخی از نکات لازم برای کار با بالابر ذکر میگردد..

چه مواردی هنگام کار در ارتفاع لازم است ؟

برای شروع به کار در ارتفاع نیاز است که بدانید آیا بالابر ماشین یا تجهیزات لازم و درستی است ؟ یا ممکن است  انتخاب بهتری برای اینکار وجود داشته باشد . همیشه محدودیت های یک ماشین را به یاد داشته باشید و مواردی که محدودیت های ایمنی را نقض میکند فراموش نکنید. مواردی همچون ظرفیت بیشتر ، ارتفاع بیشتر ، دسترسی بیشتر که می تواند موانعی ناخواسته را رفع کند که اپراتور تصمیم بگیرد خلاقیتی در زمینه رفع این محدودیت ها و برای گذر از مواقعی که در مانع گرفتار شده است بروز دهد.

محیط کار و سایت به شکلی است ؟

مهمترین موردی که برای کار با بالابر لازم است رعایت شود کنترل کردن شرایط زمین و محیط کار است . بازرسی ظاهری شروع خوبی برای این کار است اما ممکن است موارد ناخواسته و غیر منتظره ای به وجود آید که در کار بالابر اختلال ایجاد کند. بنابراین برخی ازمایشات را بایستی انجام داد. به یاد داشته باشید که حتی جاده ها و سطوح بتنی هم ممکن است  فرسوده یا ضعیف باشند. حتی اگر زمین مناسب است بررسی کنید که موارد دیگری وجود دارد که بتواند درگیر کار شود یا مواردی که از آنها بایستی اجتناب شود. به طور مثال یک مورد آشکار از این قبیل که ممکن است در هنگام باز و بسته شدن بوم های بالابر اختلال ایجاد کند کابل های انتقال برق و تلفن است .

به طور کلی شما به عنوان اپراتور بالابر باید مطمئن شوید که توانایی و دسترسی لازم را به محیط کار برای کنترل کردن اطراف خود دارید و باید قادر باشید هر کسی یا هر وسیله ای که ممکن است روی امنیت کار بالابر اختلال ایجاد  کند متوقف کنید.

ایا بالابری که به کار میبرید مناسب است ؟  

هر دستگاه پیچیده ای همچونبالابرممکن است از کار بیافتد یا خراب شود و یا در حین کار واژگون شود. تنها راهی که برای به حداقل رساندن این خرابی و از کار افتادگی ها وجود دارد اطمینان از خوب تعمیر و بازرسی شدن بالابر است. بنابر این بازرسی بایستی هر ۶۶ ماه یکبار توسط متخصصان و تکنسین های ماهر و مورد تایید انجام شود تا هر مشکل جدی که ممکن است کارائی و امنیت بالابر را تحت تاثیر قرار دهد مشخص شود.

بازرسان شرایط فعلی بالابر را می سنجند و هر مسکلی را شناسایی و علامت گذاری می کنند، اما اگر بالابر به  خوبی تعمیر نشود و یا به درستی به کار برده نشود مشکل همچنان پابرجا خواهد بود.

بازرسی های روزانه و هفتگی بالابر توصیه می شود . این بازدید های ساده می تواند بسیار از مشکلاتی را که بعدا  می تواند بیشتر شود و در کار بالابر اختلال ایجاد کند و حتی باعث از کار افتادگی دستگاه شوند شناسایی کند . مشکلاتی از قبیل نشتی روغن هیدرولیک یا پوسیدگی شیلنگ های انتقال روغن و ….

اپراتور بالابر بایستی همواره کارایی و عملکرد دستگاه را زیر نظر داشته باشد و هر تغییر ناگهانی یا تدریجی فورا  بررسی شود. این بازدید و بازرسی ها به هیچ عنوان نباید فراموش شود . همچنین هر مشکل یا ایرادی قبل از به کار بردن بالابر بایستی رفع شود تا خطری متوجه اپراتور و افراد دیگر نشود.

آیا اپراتور بالابر توانایی کافی و مهارت لازم را دارد ؟   

در حال حاظر در کشور ما هیچ الزام و قانونی برای اینکه اپراتور بالابر شرایط یا گواهی نامه لازم برای کار با این وسیله را داشته باشد وجود ندارد . شرکت کارا هیدرولیک دماوند هنگام تحویل بالابر به مشتریان خود آموزش های لازم را به  اپراتور دستگاه ارائه می دهد و گواهی نامه ای را هم از طرف سازمان آموزش فنی و حرفه ای مبنی بر توانایی کنترل و کار با دستگاه ارائه می دهد.

کارفرمایان و مسئولان ذی نفع  در قبال افرادی که برای آنها کار میکنند مسئولیت دارند. بدیهی است که اگر اپراتوربالابر خیلی در کار خود ماهر نباشد یا اصطلاحا کاربلد نباشد احتمال بروز حادثه وجود دارد و شخصی هم که به این  اپراتور اجازه فعالیت داده است مسئول خواهد بود. به همین دلیل بسیار از کارفرمایان اصرار دارند که اپراتور بالابر ماهر و آموزش دیده باشد.

معتبرترین مدرک و گواهی نامه که در اکثر کشور های پیشرفته دنیا برای کار با بالابر لازم است  به وسیله موسسهIPAF  (International Powered Access Federationn) صادر می شود .

و اپراتور های مورد تایید نیز دارای کارت PAL (Powered Access Licence)  هستند.

آیا افراد و عوامل دیگری باعث بروز اشتباه و اختلال در کار بالابر می شوند ؟

قبل از شروع به کار با بالابر باید ارزیابی لازم صورت پذیرد تا هر مشکل و عاملی که ممکن است در کار دستگاه خللی  ایجاد کند و امنیت دستگاه را به خطر اندازد شناسایی شود.  این موارد تبدیل به مشخصات و فاکتور های لازم یک سایت کاری شده اند اما هر چیزی که با امنیت و پایداری بالابر سر و کار دارد باید شامل این فاکتور ها شود.  هر  اتفاق یا فعالیت پیش بینی نشده ای که افراد دیگری ممکن است انجام دهند یا باعث آن شوند.  مطمئن ترین راه برای کاهش دادن تاثیر افراد دیگر در کار بالابر این است که مطمئن شویم آنها به طور کامل از محیط کار و سایت خارج  شده اند .  در آخر زمانی که در محیط باز کار می کنید همیشه وضعیت جوی را مد نظر داشته باشید. باد های شدید ، طوفان ، باران و برف در کار بالابر تاثیر گذار خواهند بود بنابراین هوشیار و آگاه باشید .

هرگونه کپی برداری از مطلب تنها با ذکر نام سایت کارا هیدرولیک دماوند مجاز است.

کارا هیدرولیک دماوند در رسانه های اجتماعی

کانال تلگرام شرکت :http://telegram.me/balabar_KHD

برگه فیسبوک شرکت :https://fb.me/balabar.khd

لینکدین کارا هیدرولیک دماوند :https://www.linkedin.com/in/khdco-lift-equipments

برگه گوگل پلاس شرکت :https://plus.google.com/107289907182124516221

برگه اینستاگرام شرکت :https://www.instagram.com/khd_co

کارا هیدرولیک دماوند در آپارات :http://www.aparat.com/khdco.ir

http://khdco.ir